قمر آیو فعال ترین قمر منظومهشمسی و سیاره مشتری از لحاظ زمین شناختی است. دادههای رصدی جمع آوری شده در طول سالیان نشان میدهد که بزرگترین آتشفشان این قمر به زودی فوران خواهد کرد.
پیشبینی فوران آتشفشانهای کره زمین ممکن نیست، چرا که آنها طبق برنامه مشخصی فوران نمیکنند. ولی برای لُکی، بزرگترین آتشفشان آیو اینگونه نیست. فورانهای این قمر به حدی قدرتمند هستند که منجمان میتوانند با استفاده از تلسکوپها زمینی آنها را رصد و مطالعه کنند.
جولی راثبان، دانشمند موسسه علوم سیاره ای آریزونا، در طول 20 سال گذشته بر روی برنامه انفجار قمر اسرار آمیز مشتری مطالعه کرده است. او موفق شد فوران آتشفشان لُکی را در ماه می سال 2018 پیش بینی کند. بر اساس گفتههای او فوران دیگری در نیمه دوم ماه سپتامبر سال 2019 در راه است. براساس یافتههای او، این فورانها تقریبا از یک الگوی مشخص پیروی میکنند.
جولی راثبان در سال 2002 موفق به شناسایی آتشفشان لُکی به عنوان یک آتشفشان تناوبی شد. او با بررسی دادههای جمع آوری شده بین سالهای 1988 تا 2000 به الگویی با شکل نعل اسب رسید. بر اساس این الگو، آتشفشان لُکی تقریبا در دوره های 540 روزه فوران میکرد. ولی بر خلاف پیشبینیها این الگو بین سالهای 2000 تا 2013 مطابق برنامه کار نکرد. در این سالها فعالیتهای این آتشفشان کاهش پیدا کرد و بدون الگوی خاصی ادامه داشت. اما دوباره از سال 2013 الگوی جدیدی پدیدار شد. این الگو نیز همانند الگوی قبلی به شکل نعل اسب بود. طول روزهای فعالیتهای آتشفشانی 160 روز و فاصله بین دورهها با کاهش اندکی به 475 روز رسیده بود (این الگو در تصویر زیر دیده می شود).
از نتایج این تحقیقات مقاله کوتاهی منتشر شده است. در این مقاله اشاره شده که این آتشفشان احتمالا دریاچهای از مواد مذاب با عرضی حدود 200 کیلومتر است که پوستهای جامد، بر اثر سرد شدن مواد مذاب بر روی آن شکل میگیرد. مواد مذاب با تخلخل به داخل این پوسته، باعث افزایش وزن آن و بر هم خوردن تعادل شده و در نهایت باعث یک فوران دیگر میشوند. با توجه به اینکه عوامل زیادی همچون، نرخ تأمین ماگما از لایههای زیرین، مواد تشکیل دهنده ماگما و وجود حباب در ماگما در فوران یک آتشفشان تأثیرگذار هستند، پیشبینیها همیشه دقیق نخواهند بود. باید منتظر بمانیم و دقت این آخرین پیشبینی هیجان انگیز را بسنجیم.
منبع: سایت Gizmodo
همه نظرها (۰)