برخورد دو خوشه کهکشانی و تشکیل ققنوس رادیویی

ستاره شناسان مدارکی از ابر الکترونی کم نوری که دوباره به زندگی برگشته است را پیدا کرده اند که بسیار شبیه به ققنوس افسانه ای و نتیجه برخورد دو خوشه کهکشانی است. این ابر «قنوس رادیویی» نام گرفته است زیرا الکترون های پر انرژی امواج رادیویی را در درجه اول ساطع می کنند که در Abell 1033 وجود دارد. این سیستم در فاصله 1.6 میلیارد سال نوری از ما واقع شده است.

با ترکیب داده های رصد خانه اشعه ایکس چاندرا، تلسکوپ رادیویی وستربورک سنتز، آرایه بسیار بزرگ موسسه ملی علوم (VLA) و جست جوی دیجیتال آسمان اسلون (SDSS)، ستاره شناسان توانستند این داستان کیهانی جذاب از امواج رادیویی ابر الکترونی بازسازی کنند.

خوشه های کهکشانی بزرگترین ساختار جهان هستند که از طریق گرانش در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. آن ها از صد ها یا هزاران کهکشان تشکیل شده اند و شامل ماده تاریک غیر قابل رصد و مخزن های گاز داغی که امواج ایکس ساطع می کنند می شوند. درک نحوه رشد این خوشه ها به پیگیری چگونگی تکامل جهان بستگی دارد.
ستاره شناسان فکر می کنند که سیاهچاله ابر پرجرمی در نزدیکی مرکز Abell 1033 وجود دارد. در این منطقه ابر پر انرژی الکترون با وسعت صد ها هزار سال نوری وجود دارد که امواج رادیویی ساطع می کند. در این ابر کم رنگ در مدت میلیون ها سال الکترون ها انرژی خود را از دست می دادند و ابر گسترش پیدا می کرد.

امواج رادیویی ابر الکترونی زمانی بوجود می آید که یک خوشه کهکشانی با خوشه اصلی برخورد کند و امواج شوک در سیستم بوجود می آید. این امواج شوک مانند شکستن دیوار صوتی در سرعت ما فوق صوت است که بر ابر الکترونی وارد می شود. امواج شوک ابر را فشرده می کند و انرژی آن دوباره افزایش میابد که باعث تابش در امواج رادیویی می شود.

تصویر جدید از این ققنوس های رادیویی در چند طول موج از Abell 1033 ثبت شده اند. تصویر اشعه ایکس چاندرا صورتی و تصویر امواج رادیویی VLA سبز است. تصویر پس زمینه نور مریی از SDSS را نشان می دهد. تصویر نقشه چگالی کهکشان و تجزیه و تحلیل داده های نوری آبی رنگ است.

تصویر چاندرا گاز داغ را در خوشه نشان می دهد که نتیجه همان برخورد کیهانی است که امواج رادیویی را بوجود آورده. تابش امواج اشعه ایکس در پایین تصویر دیده می شود، شاید به همین دلیل هسته متراکم ابر در قسمت جنوبی قرار گرفته. در شمال تراکم هسته یا هسته اصلی گاز وجود ندارد. در سمت چپ زاویه باز کهکشان در امواج رادیویی دیده می شود. در مرکز خارج شدن پلاسما از سیاهچاله ابرپرجرم و تعامل با گاز دیده می شود.

ستاره شناسان حدس می زنند که یک ققنوس رادیویی را کمی پس از بوجود آمدن می بینند که به زودی انرژی خود را از دست می دهد و محو می شود. به خاطر چگالی، فشار شدید و میدان مغناطیسی در نزدیکی مرکز Abell 1033، این ابر گازی تنها چند ده میلیون سال عمر دارد.

ترجمه: مائده فرهوش
منبع: [url=http://astronomy.com/news/2015/08/chandra-data-suggest-giant-collision-triggered-radio-phoenix]Astronomy.com[/url]