مهم بارش شهابی برساوشی سال ۱۳۹۷

بارش شهابی برساوشی از ۲۷ تیر ماه آغاز شده و تا ۳ شهریور ادامه دارد. از اول مرداد ماه تا ۲۹ مرداد هر شب، در آسمانی تاریک، می‌توان شهاب‌های برساوشی را رصد کرد. امسال اوج این بارش شهابی در ۲۲ مرداد خواهد بود. منشا این بارش دنباله دار سويفت-تاتل است. دنباله‌دارها در مسیر خود به دور خورشید ذراتی را به جا گذاشته اند. زمین در حرکت سالانه خود در زمان مشخصی از به نزدیکی مدار دنباله دار می رسد و با برخورد با این ذرات پراکنده، بارش شهابی در آسمان رخ می دهد. ذرات پدید آورنده بارش‌های شهابی تقریباً در مسیرهایی موازی یکدیگر و با سرعت یکنواختی وارد جو می‌شوند. عمل سوختن و یونیزه شدن بیشتر در ارتفاع ۷۰ تا ۱۰۰ کیلومتری بالای سطح زمین رخ می‌دهد و این فاصله برای ناظری که بر سطح زمین ایستاده، فاصله بسیار زیادی است و به دلیل خاصیت پرسپکتیو چشم، چنین به نظر می رسد که درخششها از یک نقطه آسمان خارج می‌شوند. به این نقطه  مجازی کانون بارش می‌گویند. البته به دلیل سرعت اولیه ذرات بجای مانده از دنباله‌دارها و اختلاف ناچیز سرعت ذرات با یکدیگر، کانون دقیقاً یک نقطه نیست بلکه محدوده کوچکی از آسمان است. کانون بارش‌شهابی برساوشی درمنطقه‌ای بین صورت فلکی های برساوش، ذات الکرسی و زرافه قرار دارد و برای ساکنان نیم کره شمالی زمین در تمام طول شب در آسمان دیده می‌شود. 

کانون بارش شهابی برساوشی

نرخ ساعت سرسویی یا ZHR (تعداد شهاب هایی که در هر ساعت در حالت ایده آل دیده می شود) در بارش شهابی برساوشی امسال به حدود ۸۰ شهاب در ساعت خواهد رسید. این مقدار نشان می‌دهد که اگر شما به منقطه ای بیرون از شهر بروید می‌توانید بارش شهابی زیبایی را تماشا کنید. اگر مکان رصدی را در نزدیکی تهران در نظر بگیریم، کانون بارش در ابتدای شب در ارتفاع ۲۳ درجه از افق شمال شرقی قرار می‌گیرد و به دلیل ارتفاع کم، حدود ۳۰ شهاب در ساعت دیده خواهد شد. در اواسط شب ارتفاع کانون بارش شهابی بیشتر خواهد شد.

وضعیت فاز ماه در زمان اوج بارش، در حالت ماه نو است، به همین علت ماه پس از غروب خورشید، غروب می‌کند و در طول شب برای رصدگران مزاحمتی ایجاد نخواهد کرد. 

برای تماشای شهاب‌ها بهتر است مستقیم به نقطه کانون بارش نگاه نکنید. بلکه به منطقه‌ای در زاویه حدود ۳۰ تا ۴۰ درجه خیره شوید تا بتوانید رد شهاب‌هایی که به سمت کانون است را تشخیص دهید.

نکته قابل توجه درباره این بارش شهابی حضور سیاره مریخ، زحل، مشتری و ناحیه مرکزی کهکشان راه شیری در آسمان شب است. این روزها سیاره مریخ در بهترین حالت رصدی خود قرار دارد و می‌توان آن راه به صورت جرمی درخشان و قرمز رنگ رصد کرد. به علاوه با توجه به اینکه صورفلکی عقرب و قوس در آسمان شب تابستان حضور دارند، می‌توان ناحیه مرکزی کهکشان راه‌شیری (که در بین این دو صورت فلکی است) را در کنار بارش شهابی رصد کرد. همه این ها موقعیت خوبی را برای عکاسان نجومی بوجود می‌آورد.

ثبت بارش شهابی

پروژه‌های مختلفی را می‌توان در زمان اوج بارش‌های شهابی تعریف کرد. ساده‌ترین آن‌ها شمارش شهاب‌های مربوط به بارش و شهاب‌های اتفاقی است؛ برای فهم این که این شهاب عبوری آیا از بارش شهابی مورد نظر است یا نه کافی است مسیر شهاب را در جهت عکس آن امتداد بدهیم اگر از کانون بارش گذر کرد شهاب مربوط به بارش شهابی مورد نظر است و در غیر این صورت تنها یک شهاب اتفاقی را رصد کرده‌اید و یا مربوط به بارش شهابی فعال دیگری است. در ثبت بارش می‌توان به ویژگی‌هایی از جمله قدر، طول رد، رنگ و مدت دوام شهاب‌ها نیز توجه کرد. 
برای ثبت بارش شهابی می توانید بسته به تعداد افراد گروه‌تان آسمان را به چند بخش تقسیم کنید. سعی کنید این بخش ها وجه اشتراکی با یکدیگر نداشته باشند . به عنوان مثال می توان آسمان را به چهار ناحیه تقسیم کرد، بطوریکه نسبت به کانون بارش تقارن داشته باشد. برای هر بخش آسمان دو نفر را در نظر بگیرید ، یکی برای رصد و یک نفر هم مأمور ثبت مشخصات شهاب ها . رصد را از زمانی شروع کنید که ارتفاع کانون بارش حداقل ۱۵ درجه باشد . کل شب رصد های‌تان را به بازه هایی زمانی تقسیم کنید . مدت هر بازه به تعداد شهاب ها بستگی دارد. مثلا می توانید بازه ها را ۳۰ دقیقه ای انتخاب کنید و در صورت افزایش شهاب ها به ۱۵ دقیقه کاهش دهید و اگر با طوفانی از شهاب ها در آسمان روبه رو شدید ، باز هم بازه ها را کوتاه تر کنید، مثلا تا ۵ دقیقه. چرا که پس از رصد باید سرعت ZHR  را برای هر رصد گر و در هر بازه زمانی محاسبه کنید و با کوتاه کردن بازه های زمانی دقت را بالا می برید.