کهکشان «فرانکشتاین» UGC 1382 ستاره شناسان را شگفت زده کرد

مطالعه جدیدی که در The Astronomical Journal به چاپ رسیده، راز UGC 1382، کهکشانی که در ابتدا پیر، کوچک و معمولی به نظر می رسید را نشان می دهد. دانشمندان با استفاده از داده های تلسکوپ های ناسا و رصدخانه های دیگر، کشف کردند که این کهکشان ۱۰ بار بزرگتر است و برخلاف بیشتر کهکشان ها، درون این کهکشان جوانتر از بیرون آن است، به نظر می رسد کهکشان از بخش های مجزا ساخته شده است.

مارک سایبرت، یکی از نویسندگان این مقاله، از رصدخانه موسسه علوم کارنگی پاسدانای کالیفرنیا گفت: « شکل گیری کهکشان فرانکشتاین نادر است و ادامه حیات آن به دلیل قرار گیری در حومه همسایگی جهان است، جایی که هیچ کدام از هیاهوهای بخش های شلوغ جهان مزاحمتی برای آن ایجاد نمی کند.»  او ادامه می دهد: « باید توجه داشت که برهمکنش کوچکی از همسایه های آن باعث تجزیه این کهکشان می گردد.»

سایبرت و لی هاگن، دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، به صورت تصادفی این کهکشان را کشف کردند. آنها به دنبال ستارگانی بودند که در کهکشان های بیضوی غیر عادی شکل می گرفتند، کهکشان هایی که نمی چرخیدند و بیشتر به شکل سه بعدی و شبیه زمین فوتبال بودند تا یک قرص کهکشانی. ستاره شناسان در ابتدا گمان می کردند که UGC 1382 از آن گونه بیضوی غیرعادی است.

اما هنگامی که به دنبال تصاویر کهکشان ها، در نور فرابنفش داده های کاوشگر GALEX ناسا بودند، هیولای عظیم الجثه ای از میان تاریکی پدیدار شد.

به گفته هاگن، که رهبری این تحقیق را به عهده دارد: «ما بازوهای مارپیچی را دیدیم که به خارج از کهکشان گسترده شده بودند و کسی از قبل متوجه آنها نشده بود. این در حالی است که کهکشان های بیضوی نباید بازو داشته باشند.» او ادامه می دهد: « این ما را بر آن داشت که بفهمیم این کهکشان چیست و چگونه شکل گرفته است.»

محققان پس از آن بر روی داده های تلسکوپ های دیگر متمرکز شدند: نقشه بردار دیجیتالی آسمان Sloan، نقشه بردار آسمان 2MASS، کاوشگر نقشه بردار میدان دید گسترده فروسرخ ناسا WISE، آرایه بسیار بزرگ رصدخانه ملی نجوم رادیویی و تلسکوپ Pont کارنگی در رصدخانه لاس کامپاناس. بعد از اینکه GALEX ساختار های قبلا دیده نشده را به ستاره شناسان نشان داد، مشاهدات نور مرئی و فروسرخ تلسکوپ های دیگر این امکان را برای محققان فراهم ساخت تا مدل جدیدی برای اینگونه کهکشان های مرموز ارائه دهند. همانطور که معلوم است، UGC 1382، با فاصله ۷۱۸۰۰۰ سال نوری، هفت برابر کهکشان راه شیری وسعت دارد. همچنین بر اساس این مطالعه، این کهکشان یکی از بزرگترین سه قرص کهکشانی مجزاست که تاکنون کشف شده است. این کهکشان یک قرص چرخشی از گاز با تراکم کم است. ستارگان در این کهکشان به سرعت شکل نمی گیرند زیرا که گاز در آن بسیار پخش است.

بزرگترین شگفتی این است که سن نسبی اجزای کهکشان وارونه است. در بیشتر کهکشان ها، بخش درونی ابتدا شکل می گیرد و شامل پیرترین ستارگان است. همچنان که کهکشان رشد می کند، بخش خارجی که مناطق جدیدتر آن است ستارگان جوان را در بر می گیرد. اما UGC 1382 اینگونه نیست. با ترکیب مشاهدات بسیاری از تلسکوپ های مختلف، ستاره شناسان قادر شدند مدرک تاریخی شکل گیری ستارگان را در این کهکشان جمع آوری کنند که نتیجه آن بسیار عجیب بود.

سایبرت گفت:« مرکز UGC 1382 در واقع جوانتر از قرص مارپیچی پیرامون آن است.» او ادامه داد: « این کهکشان در خارج از مرکز پیر است و درون آن جوان است. این مثل پیدا کردن درختی است که حلقه های سنی درونی آن جوانتر از حلقه های خارجی باشند.»

ساختار کهکشانی منحصر به فرد ممکن است نتیجه ماهیت های جداگانه ای باشد که در هم آمیخته شده اند تا اینکه یک ماهیت مختلف به صورت جداگانه در بیرون آن تشکیل شده باشد. به عبارت دیگر به نظر می رسد دو بخش از کهکشان به صورت مستقل قبل از ادغام تکامل یافته اند - هر کدام تاریخ خود را دارد.

در ابتدا، به احتمال زیاد گروهی از کهکشان های کوچک تحت سلطه گاز و ماده تاریک، ماده ای نامرئی که ۲۷٪ همه ماده و انرژی جهان را می سازد (ماده فقط ۵٪ را شامل می شود)، تشکیل شده است. پس از آن، یک کهکشان عدسی، قرص چرخشی بدون بازو های مارپیچی، در همسایگی تشکیل شده باشد. حداقل ۳ میلیارد سال پیش، ممکن است کهکشان های کوچک درون کهکشان عدسی سقوط کرده باشد که در نهایت در قرص کهکشانی که امروز اینگونه دیده می شود استقرار یافت.

ممکن است کهکشان های بیشتری مانند این وجود داشته باشند که نیازمند تحقیقات بیشتری در این زمینه برای یافتن آنها است.

هاگن گفت:« با درک این کهکشان، ما می توانیم سرنخی از چگونگی شکل گیری کهکشان ها در مقیاس بزرگ بدست آوریم و شگفتی های بیشتری را از همسایگان کهکشانی کشف کنیم.»

همانطور که در نور مرئی دیده می شود، UGC 1382 یک کهکشان بیضوی ساده به نظر می رسد (A). اما بازوهای مارپیچی آن با ترکیب نور فرابنفش و داده های مرئی توسط ستاره شناسان پدیدتر می شود (B). ترکیب آنها با نمایی از هیدروژن با چگالی کم (C). دانشمندان کشف کردند که  UGC 1382 یک ابر کهکشان است.

منبع: Astronomynow.com