اسپیسایکس: تلاشی برای تحقق آرزوها
- زمان : ۱۳۹۸/۷/۸، ۱۲:۲۹
- نمایش : ۱٬۸۵۱ دفعه
- موضوع : مجله کافه آسترو شماره ۲۳ مقالات
از زمان ورود این شرکت به عرصه‌ی فناوری‌های فضایی، مهندسین آن دستاوردهای زیادی در این زمینه به دست آورده‌اند. از این دستاورد‌ها می‌توان به توسعه‌ی موشک‌های قدرتمند، توانایی فرود آن‌ها، استفاده‌ی دوباره از بدنه‌ی موشک‌ها و ساخت و توسعه‌ي فضاپیمای دراگن برای دو کاربرد مختلف اشاره کرد. اهداف این شرکت به پرتاب‌های تجاری محدود نمی‌شود و برنامه‌هایی دارد تا در آینده، مریخ را محل سکونت انسان‌ها بکند.
شاهین‌های اسپیس ایکس: در جستجوی فضا
فالکون ۱ اولین موشکی بود که توسط اسپیسایکس ساخته شد. نام این موشک که در فارسی به معنای «شاهین» است، از کشتی «میلینیوم فالکون» در مجموعه‌ی «جنگ ستارگان» الهام گرفته است. هدف این موشک، پرتاب و انتقال محمولههایی به مدار پایین دست زمین با حداکثر ۶۷۰ کیلوگرم جرم بود. عمر این موشک کوتاه بوده و تنها ۳ سال، طی سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ مورد استفاده‌ی اسپیسایکس قرار گرفت. هرچند که سه پرتاب اول این موشک با شکست همراه بود، اما در اولین ماموریت موفق، فالکون ۱ توانست محموله‌ای را در ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۸ به فضا ارسال کند. طی پنجمین و آخرین پرتاب این موشک در روز ۱۴ جولای ۲۰۰۹، ماهواره‌ی مالزیایی RazakSAT که به هدف انجام رصدهای زمینی ساخته شده بود، در مدار قرار گرفت.
موشک فالکون ۱، اولین ساخته‌ی اسپیسایکس
فالکون ۹
پس از اتمام ماموریت‌های فالکون ۱، اسپیسایکس قصد داشت موشک رده‌ی متوسطی به نام فالکون ۵ بسازد. اما به جای آن، به طراحی و ساخت موشک دو مرحله‌ای فالکون ۹ روی آورد. فالکون ۹ با هدف انتقال امن ماهواره‌ها و فضاپیمای دراگن به مدار ساخته شده و قادر است محمولههایی با حداکثر ۲۲۸۰۰ کیلوگرم جرم را به مدار پایین دست زمین منتقل کند. این موشک از دو استیج ساخته شده که استیج اول برای پرواز در اتمسفر و استیج دوم برای پرواز در خلأ استفاده می‌شود. فالکون ۹ همچنین از ۹ موتور مرلین متصل به استیج اول بهره می‌برد که نیروی مورد نیاز برای رانش این موشک را فراهم می‌کنند. اولین موشک فالکون ۹ در روز ۷ ژوئن ۲۰۱۰ از پایگاه نیروی هوایی کیپ کاناورال در فلوریدا پرتاب شد و تاکنون ماموریت‌های زیادی را با موفقیت به اتمام رسانده است.
فرود فالکون ۹ و استفاده‌ی دوباره
از اهداف کمپانی اسپیسایکس، فرود موشک‌هایش روی زمین و استفاده‌ی دوباره از آن‌ها بود تا بتواند هزینه‌های پرواز را کاهش بدهد. پس از تلاش‌های بسیار برای نشاندن موشک به طور سالم روی زمین، اولین فرود موفق در سال ۲۰۱۵ محقق شد. در آن ماموریت، فالکون ۹ پس از رساندن ۱۱ ماهواره‌ی شرکت ORBCOMM به مدار، در منطقه‌ی فرود ۱ مرکز فضایی کندی در فلوریدا، فرودی امن را تجربه کرد. ایلان ماسک طی مصاحبه‌ای گفت که: فالکون ۹ تاریخ‌سازی کرده؛ زیرا تاکنون هیچ موشکی نبوده که پس یک پرواز مداری بتواند به سلامت روی زمین بنشیند.
فرود فالکون ۹ روی زمین
از آن تاریخ تاکنون اسپیسایکس ماموریت‌های زیادی را با فرود بوستر موشکش روی زمین خاتمه داده و از بعضی موشک‌ها نیز، پس از انجام تعمیرات مورد نیاز، در ماموریت‌های پیش‌روی خود استفاده کرده است.
اما در می ۲۰۱۸، این شرکت برای اولین بار از سری جدید موشک فالکون ۹ خود، یعنی نسخه‌ی بلاک ۵ رونمایی کرد. طی این رونمایی، این موشک با ماهواره‌ی بنگلادشی به مدار پرتاب شد و چند دقیقه بعد از پرتاب، با موفقیت روی زمین فرود آمد. مزیت بزرگ این سری موشک‌ها به نسخه‌ی قبلی فالکون ۹، این است که در کمتر از ۲۴ ساعت برای پرتاب بعدی خود آماده می‌شوند. ایلان ماسک عنوان کرده این موشک‌ها می‌توانند بالای ده پرتاب پشت سر هم داشته باشند. همچنین، پیش از این که یک بوستر بلاک ۵ غیرقابل استفاده شود می‌توانند ۱۰۰ پرتاب یا بیشتر را پشتیبانی کند. اولین بوستر بلاک ۵ که ماموریت فرستادن ماهواره‌ی بنگلادشی را انجام داد، دو بار دیگر در ماموریت‌های روز ۷ آگوست و ۳ دسامبر ۲۰۱۸ استفاده شد و آن‌ها را با فرود موفق پایان داد. این اولین باری بود که اسپیسایکس سه بار از یک بدنه در ماموریت‌هایش استفاده می‌کرد.
فالکون هوی
اولین پرتاب فالکون هوی در ۸ فوریه ۲۰۱۸
موشک فالکون هوی، قدرتمندترین موشک فضایی حال حاضر دنیا، برای اولین بار در ۸ فوریه ۲۰۱۸ و طی یک ماموریت آزمایشی پرتاب شد. استیج اول این موشک از سه بدنه‌ی فالکون ۹ تشکیل شده که ۲۷ موتور مرلین‌شان، نیرویی حدود ۵ میلیون پوند برای پرتاب شدن این موشک تولید می‌کنند. حداکثر جرم محموله‌ی این موشک برای انتقال به مدار زمین ۶۴ تن است. این میزان، حدود دو برابر محموله‌ی نزدیک‌ترین رقیب فالکون هوی، یعنی موشک دلتا ۵ هوی است. با این حال، فالکون هوی این انتقال محموله را با یک سوم هزینه‌ی پرتاب رقیبش انجام می‌دهد. این موشک تا کنون سه پرتاب انجام داده و اهداف آن، انتقال انسان‌ها به ماه و مریخ را نیز شامل می‌شود.
استارلینک
استارلینک و ایجاد شبکه‌ی ماهواره‌ای، برای پشتیبانی اینترنت در تمام نقاط دنیا از دیگر برنامه‌های اسپیسایکس است. پرتاب ماهواره‌های استارلینک از ۲۳ می ۲۰۱۹ شروع شد و طی اولین پرتاب، اسپیسایکس ۶۰ ماهواره‌ی استارلینک را در مدار قرار داد. ایلان ماسک گفته است که برای پوشش ضعیف اینترنت حداقل ۶ پرتاب ۶۰ ماهواره‌ای و برای پوشش مناسب حداقل ۱۲ پرتاب لازم است. قرار است ماهواره‌های استارلینک در دو فاز 4400 تایی و 12000 تاییی پرتاب شده و در مدارهای کم‌ارتفاع زمین قرار بگیرند تا دسترسی به اینترنت ارزان قیمت را برای تمامی ساکنان زمین از هر نقطه‌ای و در هر زمانی فراهم کنند.
نمایی گرافیکی از شبکه‌ی استارلینک اسپیسایکس
در فاز اول ، ماهواره‌ها در ارتفاع 550 کیلومتری سطح زمین قرار می‌گیرند و اسپیسایکس امیدوار است بتواند در فاز دوم ، ارتفاع مدارهای ماهواره‌هایش را به 1200 کیلومتر برساند. اگر فرض کنیم که این شرکت بتواند در هر پرتاب 120 ماهواره (یعنی دو برابر محموله‌ی Starlink v0.9 که اولین ماموریت استارلینک بوده) را در مدار قرار دهد ، حداقل در هر سال باید 12 پرتاب انجام شود تا شبکه‌ی استارلینک پیش از سال 2030 تکمیل شده باشد.
دراگن : رویای حمل فضانورد
فضاپیمای دراگن از ابتدا برای حمل سرنشین به فضا طراحی شد. با توجه به نبود شرایط، اسپیسایکس کار خود را با فرستادن این فضاپیما برای انتقال محمولههایی متشکل از مواد غذایی، دستگاه‌های آزمایشی و موارد مورد نیاز فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی شروع کرد. دراگن تنها فضاپیمایی است که می‌تواند علاوه بر انتقال میزان قابل توجهی از محموله به ایستگاه فضایی، موارد غیرقابل استفاده را نیز به زمین بازگرداند.
فضاپیمای دراگن
با توجه به هدف اصلی دراگن که حمل فضانورد است، اسپیسایکس با همکاری ناسا برنامه‌ي حمل سرنشین تجاری را آغاز کرده و دراگن مورد آزمایشات زیادی قرار می‌گیرد تا برای اولین پرتاب باسرنشین خود آماده شود. اولین پرتاب آزمایشی این برنامه که بدون سرنشین بود، روز ۲ مارس ۲۰۱۹ به مقصد ایستگاه فضایی انجام گرفت و دراگن اولین فضاپیمای تاریخ آمریکا شد که به طور خودکار به ایستگاه فضایی متصل شده است. طی این ماموریت، اسپیسایکس سنسورهایی را در قالب یک ربات به نام «ریپلی» در دراگن کار گذاشته بود تا شرایط محیط و تاثیرات آن روی بدن انسان بررسی شود. احتمالا تا چند ماه دیگر باید منتظر اولین پرتاب دراگن باسرنشین باشیم. پس از تمام پرتاب‌های شاتل در سال ۲۰۱۱، این پرتاب، اولین باری خواهد بود که آمریکا فضانوردانش را از خاک خود و با وسیله‌ی ساخت خود پرتاب خواهد کرد.
برنامه‌های پیش رو و آینده اسپیسایکس
اهداف و آرزوهای اسپیسایکس به فرستادن محموله‌های تجاری به فضا ختم نمی‌شود. این شرکت از ابتدا رویای سکونت انسان‌ها روی مریخ را داشته و در حال توسعه‌ی موشک فالکون بزرگ (BFR) یا استارشیپ است تا بتواند با استفاده از قابلیت‌های فرود موشک‌ها و استفاده‌ی دوباره از آن‌ها، اولین گروه از فضانوردان را تا سال ۲۰۳۰ به ماه و مریخ منتقل کند. هرچند این آرزو کمی دست نیافتنی به نظر می‌رسد، اما ایلان ماسک اعتقاد دارد که هر کاری شدنی است و روزی می‌رسد که بشر برای اولین بار پا روی سیاره‌ی سرخ خواهد گذاشت.
نمایی گرافیکی از BFR روی ماه
منابع:
SpaceX.com
Space.com
همه نظرها (۰)