سیاره زهره، خواهر کوچک زمین، سیاره جهنمی

چه چیزی باعث می‌شود که این سیاره زیبای آسمان شب یک جهنم واقعی باشد؟

از جو سیاره شروع کنیم، جو غلیظ این سیاره تقریبا به طور کامل از کربن دی اکسید تشکیل شده است. لایههای بالای جو از ابرهای سولفوریک اسید تشکیل شده که به علت ساختارشان قابلیت بازتاب بالایی دارند. همین بازتاب باعث درخشندگی چشمگیر سیاره زهره در آسمان شب می‌شود. فشار 90 برابری نسبت به فشار در سطح زمین و دمای 370 درجه سانتگیرادی سطح آن (در برخی از دره های آن دما به 400 درجه هم می‌رسد) از این سیاره یک جهنم واقعی ساخته است. حرکت وضعی آن بر خلاف تمامی سیارات منظومه شمسی است. سرعت این چرخش به حدی کند است که یک شبانه روز در این سیاره برابر 242 روز زمین است.

اما با وجود این میزان تفاوت وحشتناک، چرا زهره خواهر زمین خوانده می شود؟ دانشمندان معتقدند که در گذشته این سیاره دارای اقیانوس های آب بوده. ولی این داستان برای 500 میلیون سال پیش است، خورشید در آن زمان کوچک‌تر و کم فروغ‌تر بود و این موضوع باعث ‌شد که زهره در ناحیه قابل سکونت منظومه سیاره ای ما باشد. با افزاریش سن خورشید و افزایش روشنایی و اندازه آن، ناحیه قابل سکونت به سمت سیاره های بیرونی حرکت کرد.

با افزایش حرارت و تبخیر کامل اقیانوس ها، صفحات تکتونیکی (زمین ساختی) که نقش مهمی در ایجاد توازن کربن در جو دارند، در سر جای خود متوقف شدند. چرا که آب نقش مهمی در کم کردن اصطکاک بین صفحات داشت. اگر کربن با سنگ و خاک موجود در کف اقیانوس پیوند داشت و در طی میلیون ها سال با حرکت این صفحات در زیر یکدیگر، کربن مدفون می‌شد. اما با توقف این فرآیند، به آرامی کربن به صورت گاز و همچنین طی فعالیت های آتشفشانی به جو بازگشت. بخار آب موجود در جو نیز با برخورد نور خورشید تجزیه گردیده و سپس هیدروژن حاصل به گاز های گلخانه ای دیگر افزوده شده است. در طی فرآیند 100 میلیون ساله با افزایش غلظت جو، اصطکاک بین سطح و جو باعث کاهش سرعت چرخش سیاره به دور خود  شد.

نکته ناراحت کننده سرگذشت خواهر زمین این است که این اتفاق تقدیر زمین زیبای ما نیز خواهد بود. خورشید همچنان درخشان تر می شود و منطقه قابل سکونت از ما نیز خواهد گذشت. در چند صد میلیون سال آینده زمین در لبه انتهایی منطقه قابل سکونت خواهد بود. اقیانوس ها شروع به تبخیر کرده و دما افزایش خواهد یافت، حرکت صفحات تکتونیکی متوقف شده و کربن دی اکسید به جو افزوده خواهد شد. به این ترتیب در آن زمان منظومه شمسی دارای دو جهنم خواهد بود.

منبع: سایت Space.com