جایزه نوبل فیزیک ۲۰۱۸

جایزه نوبل فیزیک سال ۲۰۱۸ به سه دانشمند فیزیک لیزر تعلق گرفت. آرتور اشکین (Arthur Ashkin) ، فیزیک دان آمریکایی به خاطر ابداع انبرک‌های نوری و کاربردشا در سیستم‌های بیولوژیک نیمی از این جایزه را به خود اختصاص داد. نیمی دیگر از این جایزه به طور مساوی بین جرارد مورو (Gérard Mouro)، فیزیک‌دان فرانسوی و دونا استریکلند(Donna Strickland)، فیزیک‌دان کانادایی تقسیم شد. این دو روشی برای ایجاد پالس‌های نوری بسیار کوتاه و متراکم ابداع کرده بودند. دونا استریکلند  پس از ۵۵ سال نخستین زنی است که جایزه نوبل فیزیک را کسب کند. پیش از او ماری کوری (در سال ۱۹۰۳) و ماریا ژئوپرت مایر (۱۹۶۳) تنها زنانی بودند که برنده جایزه نوبل فیزیک شدند. همچنین ماری کوری در سال ۱۹۱۱ برنده نوبل شیمی شد. او تنها دانشمند زنی است که دو جایزه نوبل برنده شده و همچنین تنها فردی که در دو رشته این جایزه را کسب کرده است. 

جایزه نوبل

آلفرد نوبل مخترع و مهندس شیمی سوئدی بود که با اختراع دینامیت شناخته شد. در سال ۱۸۸۸ و در پی مرگ لودویگ نوبل (برادر آلفرد) یک روزنامه فرانسوی به اشتباه اعلامیه در گذشت آلفرد نوبل را منتشر کرد و نوشت: «تاجر مرگ، مرد». نوبل پس از خواندن این اعلامیه وصیت‌نامه خود را تغییر داد و در آن ۹۶ درصد از ثروتش را به پایه گذاری مراسم اهدا پنج جایزه اختصاص داد. او در این وصیت‌نامه نوشت که جوایز به اشخاصی تعلق می‌گیرد که مهمترین کشف، اختراع و دستاوردها را در زمینه‌های فیزیک، شیمی، پزشکی و فیزیولوژی، ادبیات و صلح داشته باشند.

اولین جوایز نوبل در سال ۱۹۰۱، پس از تأسیس بنیاد نوبل، اهدا شد. نوبل فیزیک و شیمی توسط فرهنگستان سلطنتی علوم سوئد، نوبل ادبیات توسط آکادمی سوئد، نوبل پزشکی و فیزیولوژی توسط انستیتوی کارولینسکا و نوبل صلح توسط کمیته نروژی نوبل انتخاب می‌شود. همچنین در سال ۱۹۶۸ ششمین جایزه یعنی نوبل اقتصاد توسط بانک مرکزی سوئد پایه گذاری شد.

این جایزه هر سال به دانشمندانی از این رشته ها به صورت مدال، دیپلم و مبلغی اهدا می‌شود.