کشف سیاره زمین مانند در اطراف پروکسیما قنطورس

شکار سیارات فراخورشیدی در سال های اخیر رشد چشمگیری داشته است. از زمان آغاز ماموریت در سال ۲۰۰۹، بیش از چهار هزار کاندیدا برای سیارات فرا خورشیدی به وسیله کپلر کشف شده است که صدها عدد از آنها «زمین مانند» (خاکی) هستند. از این تعداد در حدود ۲۱۶ سیاره زمین مانند هم خاکی هستند و هم در مدار قابل سکونت  (منطقه گلدیلاک) از ستاره مادر قرار دارند.

اما آنچه که ممکن است هیجان انگیزترین کشف تا به امروز باشد، هفته نامه آلمانی اشپیگل به تازگی اعلام کرده است که ستاره شناسان سیاره زمین مانندی را در اطراف پروکسیما قنطورس در فاصله ۴.۲۵ سال نوری کشف کردند. 

آنچه کاملا آشکار است این است که این سیاره تازه کشف شده مشابه زمین است و در مدار قابل سکونت به دور ستاره مادر قرار گرفته و دور از دسترس نیست. اما آیا این حقیقت دارد؟

بیش از یک قرن ستاره شناسان درباره پروکسیما قنطورس شناخت دارند و معتقد هستند که این احتمال وجود دارد که بخشی از یک سیستم ستاره ای سه تایی (همراه با آلفا قنطورس A و B ) باشد. این سیاره در فاصله 0.237 ،0.011 ± سال نوری از جفت دوتایی قرار دارد و همچنین 0.12 سال نوری به زمین نزدیکتر است که آن را به نزدیکترین سامانه ستاره ای به ما تبدیل می کند. 

در گذشته، ماموریت کپلر چندین سیاره فراخورشیدی زمین مانند را که به احتمال زیاد قابل سکونت تلقی می شد،  آشکار ساخت. اخیرا یک تیم بین المللی از محققان تعداد سیارات فراخورشیدی قابل سکونت را در فهرست کپلر که می توانند حیات را پشتیبانی کنند به عدد ۲۰ محدود کرد. با این حال در همه موارد این سیارات در فاصله صدها (اگر نه هزاران) سال نوری از زمین قرار دارند. 

دانستن این که یک سیاره قابل سکونت که یک ماموریت از زمین می تواند در طول زندگی ما به آن برسد به خودی خود بسیار شگفت انگیز است. البته دلیلی برای خوش بینی محتاطانه وجود دارد. منبع ناشناسی از مجله اظهار داشت: «اعتقاد بر این است این سیاره زمین مانند که هنوز نامی برای آن انتخاب نشده در فاصله ای از پروکسیما قنطورس قرار گرفته که آب مایع - نیاز مهم برای وجود حیات - می تواند بر سطح آن وجود داشته باشد. پیش از این دانشمندان هرگز به کشف زمین دوم این قدر نزدیک نبوده اند.»

علاوه بر این، آنها ادعا کردند که این کشف توسط رصدخانه جنوبی اروپا (ESO) با استفاده از تلسکوپ بازتابی رصدخانه La Silla انجام شده است. تصادفا، این همان رصدخانه ای است که در سال ۲۰۱۲ کشف آلفا قنطورس Bb را اعلام کرده است که به عنوان نزدیکترین سیاره فراخورشیدی به زمین شناخته شد. متاسفانه تحلیل های بعدی شک و تردید درباره وجود آن را ایجاد کرد و اعلام شد که ناشی از داده های جعلی و نادرست بوده است. 

با این حال، با توجه به منبع ناشناس مجله اشپیگل - که به ادعای آنها عضو تیم La Silla می باشد - آخرین کشف موفقیت بزرگی است و در نتیجه کار فشرده بود. «پیدا کردن اجسام کوچک آسمانی کار بسیار سختی است. ما مرز ممکن اندازه گیری را از لحاظ فنی وسعت بخشیدیم.»

در ادامه مقاله عنوان شده که رصدخانه جنوبی اروپا در پایان ماه آگوست کشفیات خود را اعلام می کند. اما با توجه به منابع متعدد، در پاسخ به یک درخواست برای خبرگزاری فرانسه AFP، ریچارد هوک سخنگوی ESO حاضر به تایید یا تکذیب خبر کشف سیاره فراخورشیدی در اطراف پروکسیما قنطورس نشده است. او عنوان کرد: «ما هیچ نظری نمی دهیم.»

مردم درباره پروژه Starshot قطعا هیجان زده هستند. به عنوان بخشی از طرح های دستیابی به موفقیت - برنامه ای که توسط میلیاردر روسی یوری میلنر تاسیس شده برای جستجوی حیات هوشمند (با حمایت استفان هاوکینگ و مارک زاکربرگ) - Starshot در نظر دارد طی سال های آینده یک لیزر بادبان محور نانوکرافت به آلفا قنطورس بفرستد.

آنها بیان کردند این سفینه قادر به رسیدن به سرعت های تا ۲۰ ٪ سرعت نور را دارد. با این سرعت قادر خواهد بود تا مسافت ۴.۳۷ سال نوری زمین تا آلفا قنطورس را فقط در مدت ۲۰ سال طی کند. اما با کشف جدید سیاره زمین مانند در اطراف پروکسیما قنطورس که به زمین نزدیکتر است، آنها ممکن است بخواهند تجدید نظری در رابطه با هدف خود داشته باشند. 

پروفسور فیلیپ لوبین، استاد دانشگاه سانتا باربارای کالیفرنیا و مغز متفکر پروژه Starshot و مشاور کلیدی برنامه DEEP-IN ناسا در گفتگویی با Universe Today از طریق ایمیل بیان کرد:

«کشف سیاره احتمالی در اطراف پروکسیما قنطورس بسیار هیجان انگیز است. این باعث می شود ملاقات سامانه های ستاره ای در همسایگی، بیشتر قانع کننده باشد اگر چه می دانیم که سیاره های فراخورشیدی زیادی در اطراف ستاره های نزدیک ما قرار دارند از جمله سامانه آلفا قنطورس که شامل سیارات نیز خواهد بود.»

به طور طبیعی این امید وجود دارد (به ویژه در میان علاقه مندان سیارات فراخورشیدی) که تفسیر عدم تکذیب خبر بوسیله ESO خود نوعی تاکتیک تایید است. دانستن اینکه متخصصان صنعت خود نیز هیجان زده هستند به مشروعیت این هیاهو می افزاید. البته فرض هر چیزی در این باره فعلا بی موقع خواهد بود. 

اگر اظهارات منبع ناشناس به نقل از اشپیگل ارزش رسمی داشته باشد بنابراین تایید (یا تکذیب) آن به زودی اعلام خواهد شد. در این میان همه ما فقط باید صبور باشیم. حال شما باید اعتراف کنید که این چشم انداز بسیار هیجان انگیز است. یک سیاره ی فراخورشیدی در دسترس! با ماموریتی که در طول عمر ما می تواند انجام شود. این همان چیزی است که داستان های علمی تخیلی از آن ساخته می شود.

Phys.org