تنها خورشید گرفتگی کامل سال ۲۰۱۶

تصویر رو به رو:‌خورشید گرفتگی کامل ۹ مارس در جزیره Woleai در Micronesia، عکس NASA TV

این خورشید گرفتگی در اندونزی و بخش هایی از سوماترا، بورنئو، سالاوسی و بیشتر نواحی اقیانوس آرام به صورت کلی رویت شد و همچنین در شمال و شرق استرالیا و جنوب و شرق آسیا خورشید گرفتگی جزئی قابل مشاهده بود. این پدیده حدود ۴ دقیقه طول کشید.

در ادامه تعدادی از تصاویر این خورشید گرفتگی را می بینید. این تصاویر از کانال تلگرام آسمان شب ایران تهیه شده است.
nightsky_ir@ سایت www.nightsky.ir

مراحل گرفت جزیی در فیلیپین

تصویر پایین از اینستاگرام آقای بابک امین تفرشی است که در جزایر آتشفشانی اندونزی گرفته شده.

خورشید گرفتگی در چه زمانی رخ می دهد؟

خورشید گرفتگی یا کسوف زمانی رخ می دهد، که ماه در بین زمین و خورشید قرار گیرد و هر سه این ها بر یک صفحه باشند. در این زمان سایه ماه روی بخشی از زمین می افتد و از دید افرادی که در سایه قرار دارند، قرص خورشید توسط ماه پوشانده می شود.

خورشید گرفتگی در زمان ماه نو (آخر ماه قمری) رخ می دهد. (دوره هلالی ماه) در این زمان ماه در بین خورشید و زمین قرار می گیرد.

مدار زمین به دور خورشید و ماه به دور زمین در یک صفحه نیستند و با هم زاویه حدودا 5 درجه دارند. این موضوع باعث می‌شود که در زمان مقارنه ماه، در اغلب موارد ماه با خط واصل بین زمین و خورشید فاصله داشته باشد و تنها دو یا سه بار در هر سال خورشید گرفتگی روی می دهد.

زمین در گردش به دور خورشید و ماه در گردش به دور زمین در مدارهای بیضی‌شکل اما نزدیک به دایره حرکت می‌کنند. شعاع مدار گردش زمین به دور خورشید (تقریباً ۱۵۰ میلیون کیلومتر) حدود ۴۰۰ برابر بزرگتر از شعاع مدار گردش ماه به دور زمین (تقریباً ۳۸۰ هزار کیلومتر) است و این در حالی است که اندازه واقعی خورشید نیز حدود ۴۰۰ برابر بزرگتر از اندازه واقعی ماه است. این وضعیت باعث شده‌است که اندازه ظاهری ماه و خورشید از دید اهالی کره زمین تقریباً یکسان باشد. (تقریبا 0.5 درجه)

خورشید گرفتگی کلی

خورشیدگرفتگی کلی، هنگامی رخ می‌دهد که از سطح زمین اندازه ظاهری ماه اندکی بزرگتر از اندازه ظاهری خورشید دیده شود. در این وضعیت، در مکان‌هایی از کره زمین که به خط واصل مرکز خورشید و مرکز کره ماه خیلی نزدیک هستند، تمام سطح خورشید توسط روی تاریک ماه پوشانده می‌شود.
در خورشیدگرفتگی کلی امکان رؤیت جو خورشید وجود دارد که زیبایی این پدیده عمدتاً به همین موضوع برمی‌گردد. معمولاً هر ۱٫۵ سال یک بار خورشید گرفتگی کلی روی می‌دهد، اما هر انسان در طول عمرش در ناحیه خود شاید یکی دو بار شانس تماشای این پدیده را داشته باشد.

در خورشیدگرفتگی کلی (کسوف کامل) زمین، ماه و خورشید در یک راستا قرار میگیرند، در این حالت کل قرص خورشید در پشت ماه پنهان می‌شود. سایه ماه فقط چند کیلومتر از سطح زمین را در بر می‌گیرد و به موازات حرکت ماه در مدار خود، یک مسیر طولانی منحنی شکل در روی زمین می‌پیماید. تنها کسانی می‌توانند گرفتگی خورشید را ببینند که در جایی از این مسیر باریک و طولانی واقع باشند.

در هر نقطه، مدت گرفتگی کامل، بیشتر از دو تا پنج دقیقه طول نمی‌کشد. هر چه گرفتگی کامل نزدیکتر می‌شود، آسمان تاریکتر می‌شود و ستارگان بیشتری پدیدار می‌شوند. هنگامی که قرص خورشید کاملاً پوشانده می‌شود، هاله سفید رنگ درخشانی در اطراف ماه می‌درخشد. این همان تاج است که بصورت هاله‌ای از گازهای رقیق و داغ از خورشید جریان دارند. در کنار قرص سیاه ماه، حلقه باریک و سرخ رنگی از گازهای خورشید به چشم می‌خورد که فام‌سپهر نام دارد.

در ادامه بعضی از تصاویر خورشید گرفتگی کلی سال ۲۰۱۶ را می بینید. در پایین هر تصویر اطلاعات محل عکاسی و نام عکاس ذکر شده است.